Astım: Kronik Bir Akciğer Hastalığı ve Önemli Bilgiler
Türk Toraks Derneği, Dünya Astım Günü dolayısıyla astım hastalığı hakkında farkındalık yaratmak için önemli açıklamalarda bulundu.
Astım Nedir?
Astım, akciğerlerdeki hava yollarının mikrobik olmayan bir iltihap nedeniyle daralmasıyla ortaya çıkan kronik bir hastalıktır. Dünya genelinde yaklaşık 350 milyon kişi astımla yaşıyor ve her yıl 400 binden fazla ölüm astıma bağlı gerçekleşiyor. Türkiye’de ise 2023 TÜİK verilerine göre her 1000 ölümden 3’ü astım kaynaklı. Bu oranlar, astım konusunda toplumsal farkındalığın artırılmasının ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Bu nedenle, her yıl mayıs ayının ilk salı günü “Dünya Astım Günü” olarak kutlanıyor ve çeşitli etkinliklerle astım hakkında bilgi paylaşılıyor.
2025 Dünya Astım Günü Teması
GINA (Tüm Dünya’da Astıma Karşı Küresel İş Birliği) rehberliğinde, 2025 Dünya Astım Günü’nün Türkiye’deki teması “Astımda İnhaler Tedavi: Ne Kadar Doğru, O Kadar Etkili” olarak belirlendi. Bu tema doğrultusunda, aile hekimleri, diğer branşlardan doktorlar, eczacılar, hemşireler ve hastalar için astım tedavisi ve inhaler cihaz kullanımı hakkında eğitim etkinlikleri düzenleniyor.
Astımın Belirtileri
Astım, tekrarlayan ataklar şeklinde kendini gösterir. Başlıca belirtileri şunlardır:
Doğru tanı için hastanın şikayetlerinin değerlendirilmesi ve solunum fonksiyon testleriyle hava yolu darlığının tespit edilmesi gerekir.
Astım Tedavi Edilebilir mi?
Astımın tedavisi, belirtileri kontrol altına alarak hastanın normal bir yaşam sürmesini sağlamayı amaçlar. Tedavide şu noktalar önemlidir:
Son yıllarda tedavi rehberlerinde önemli bir değişiklik yapıldı: 12 yaş ve üzeri hastalarda “nefes açıcı” ilaçlar tek başına değil, mutlaka inhaler kortizon ile birlikte kullanılmalı. Doğru tedaviyle astımlıların çoğu, iş, okul ve günlük yaşamlarını kısıtlamadan devam edebilir. Astım ilaçlarının çoğu inhaler (nefes yoluyla) uygulanır ve bu cihazların doğru kullanılması, tedavinin başarısı için kritik önem taşır.
Astımı Kontrol Altında Tutmak İçin Neler Yapılmalı?
Astım kontrolü, gündüz ve gece şikayetlerin olmaması, kurtarıcı ilaca ihtiyaç duyulmaması, günlük aktivitelerin rahatça yapılabilmesi ve atak yaşanmaması anlamına gelir. Astımı zorlaştıran faktörler arasında şunlar yer alır:
Astımı kontrol altına almak için şu önerilere dikkat edilmeli:
İnhaler Kullanımının Önemi
Astım, hava yollarını etkilediği için ilaçların doğrudan bu bölgeye ulaşması gerekir. İnhaler cihazlar, düşük dozlarda ilacı akciğerlere ulaştırarak etkili bir tedavi sağlar ve yan etkileri en aza indirir. Ancak araştırmalar, birçok hastanın sprey veya kuru toz inhalerleri doğru kullanmadığını gösteriyor. Yanlış kullanım, ilacın akciğerlere yeterince ulaşmamasına ve tedavinin etkisiz kalmasına neden oluyor.
Doğru İnhaler Kullanımı İçin Öneriler
Hastaların inhaler cihazları nasıl kullanacaklarını öğrenmesi ve her doktor ziyaretinde kullanım tekniklerini kontrol ettirmesi çok önemli. Doğru kullanım için şu adımlar izlenmeli:
T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Türk Toraks Derneği ve Türkiye Ulusal Allerji ve Klinik İmmünoloji Derneği iş birliğiyle, her inhaler tipi için hazırlanmış eğitim videoları bulunuyor. Hastalar, aile hekimlerinden danışmanlık alabilir ve derneklerin web sitelerindeki eğitim materyallerinden faydalanabilir.
Son Söz
Astım, doğru tedavi ve yaşam tarzı değişiklikleriyle kontrol altına alınabilen bir hastalıktır. Türk Toraks Derneği, tüm sağlık çalışanlarını ve hastaları eğitim etkinliklerine katılmaya, inhaler kullanımını doğru öğrenmeye ve düzenli takip için aile hekimleriyle iletişime geçmeye davet ediyor.
(BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)
