Öz-Şefkatin Gücü ve Bilinçli Farkındalık

Nörobilim Işığında Pozitif Psikoloji: Öz-Şefkatin Gücü ve Bilinçli Farkındalık

Üsküdar Üniversitesi tarafından düzenlenen 7. Uluslararası Pozitif Psikoloji Kongresi, bu yıl “Nörobilim Temelli Pozitif Psikoloji” temasıyla gerçekleşti. Kongrenin onur konuğu Oregon Eyalet Üniversitesi’nden Doç. Dr. Thomas Field, sinirbilim ve bilişsel davranışçı terapi (BDT) ilişkisini ele alarak, öz-şefkatin yaşam kalitesi üzerindeki dönüştürücü etkilerini anlattı.

Öz-Şefkat ve Kabul: Stresle Başa Çıkmanın Anahtarı

Doç. Dr. Field, insan psikolojisinde öz-şefkat, kendini sevme ve öz-kabul gibi kavramların kritik rolüne dikkat çekti:

• “Kendimize şefkatle yaklaştığımızda, stresle baş etme becerilerimiz artar. Olayları sadece ‘tehdit’ olarak görmek ise tükenmişliğe yol açabilir.”

• Bilinçli farkındalık geliştirmenin, duygusal tepkileri düzenlemede etkili olduğunu vurguladı.

Nörobilim ve BDT: Beyin-Davranış İlişkisi

Field, bilişsel davranışçı terapinin nörobilimsel temellerini şu örneklerle açıkladı:

1. Prefrontal Korteks ve Düşünce Yönetimi:

   • Geleneksel BDT, bilinçli düşünceye odaklanır; prefrontal korteks bu süreçte aktif rol oynar.

   • “Kişi, olaylara yüklediği anlamı değiştirerek duygusal tepkilerini yönetebilir.”

2. Otomatik Tepkiler ve Beyin Mekanizmaları:

   • Stres anında beynin alt yapıları (amigdala gibi) otomatik savunma mekanizmalarını devreye sokar.

   • “Trafikte aniden frene basmak gibi bu tepkiler, düşünmeden verilir. Bu nedenle kişiyi hislerinden dolayı suçlamak adil değildir.”

VDT Yaklaşımı: Beden-Duygu-Tepki Dengesi

Field, Vücut-Duygu-Tepki (VDT) modelinin önemini şöyle açıkladı:

• Beden farkındalığı artırılarak anksiyete yönetilebilir.

• “Uyku, beslenme ve egzersiz gibi temel ihtiyaçlar karşılanmazsa, duygusal regülasyon zorlaşır.”

Pratik Öneriler: Duygusal Tepkiler Nasıl Yönetilmeli?

1. Farkındalık Geliştirin:

   • Bedensel tepkilerinizi (kalp çarpıntısı, gerginlik) tanıyın.

2. Düşünce Yeniden Yapılandırma:

   • “Bu sürücü kötü ama ben sakin kalmalıyım” gibi olumlu iç diyaloglar kurun.

3. Şefkatli Yaklaşım:

   • Kendinize “Bu durum zor, ama elimden geleni yapıyorum” gibi şefkatli cümlelerle yaklaşın.

Kongreden Öne Çıkanlar

• Katılımcılar: Üsküdar Üniversitesi, NPİSTANBUL Hastanesi, Pozitif Psikoloji Enstitüsü.

• Temel Mesaj: “Duygusal tepkilerimiz üzerinde kontrol sahibiyiz. Bilinçli adımlarla yaşam kalitesi artırılabilir.”

Son Söz:
Doç. Dr. Field’in de altını çizdiği gibi, “Beynimizin işleyişini anlamak, duygusal esnekliği güçlendirir.” Pozitif psikoloji ve nörobilim birleştiğinde, ruh sağlığı için kalıcı çözümler mümkün!

(Kaynak: BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)

Özetle:

• Öz-şefkat, stres yönetimini kolaylaştırıyor.

• Beynin otomatik tepkileri, bilinçli müdahaleyle dengelenebilir.

• Sağlıklı bir beden, duygusal regülasyonun temelidir.